Polski projekt schronu przeciwatomowego.
Strona źródłowa przestała istnieć, zawartość odzyskana dzięki https://web.archive.org Autor materiału źródłowego: Grzegorz Kolak
To pierwszy polski projekt cywilnego schronu, mogącego dać ochronę przeciętnej rodzinie przed skutkami ataku atomowego. Wziął się z potrzeby przygotowania ochrony osobom mieszkającym na terenie Polski, którzy nie mają dostępu do schronów publicznych. Nie mają też możliwości zaadaptowania w odpowiedni sposób piwnic lub innych pomieszczeń w domach. Ci, którzy mieszkają w blokach, zwłaszcza wybudowanych przed 1992 rokiem, mogą częściowo liczyć na schrony, które były przewidziane w planach budowlanych z czasów socjalizmu. Pomimo, że schronów nie ma pod wszystkimi blokami, nie są też przewidziane na przyjęcie wszystkich mieszkańców, są pewną szansą na wypadek ataku. Także ci, którzy mieszkają z dala od potencjalnych celów, nie muszą się w tak dużym stopniu obawiać skutków wybuchu jądrowego.
W większości domów jednorodzinnych znajdują się piwnice, które można przygotować i zaadaptować na potrzeby schronu. Wymaga to sporych nakładów oraz posiadania odpowiedniej wiedzy, jest to jednak możliwe do wykonania. Ci, którzy nie mają piwnicy lub mają piwnice nie nadające się do adaptacji, także mogą mieć teraz szansę na ochronę.
![schron_polski_02 [ schron przeciwatomowy ]](https://www.wojna.info/wp-content/uploads/hotlink-ok/2016/10/schron_polski_02.png)
To wszystko wpłynęło na zaprojektowanie pierwszego w naszym kraju rodzinnego schronu przeciwatomowego. Spełnia on założenia, które wynikają z realnych skutków użycia broni atomowej oraz wiedzy ludzi, którzy projektują i budują schrony.
Początkowe założenia:
- Może pomieścić całą rodzinę – 2 osoby dorosłe, 2 dzieci i pies;
- Możliwość pobytu wewnątrz przez 30 dni bez wychodzenia na zewnątrz;
- Ochroni przed skutkami wybuchu ładunku jądrowego o mocy 1 Mt w odległości 3 km;
- Autonomiczny system zasilania, wody, żywności i usuwania odpadów;
- Łatwy transport na miejsce przeznaczenia;
- Okres użytkowania co najmniej 50 lat.
Do tego posiada także inne cechy i właściwości, które są potrzebne albo poprawią komfort pobytu w schronie.
Schron jest całkowicie autonomiczny, to znaczy jest w stanie zapewnić przeżycie ludziom się w nim znajdującym bez jakiejkolwiek pomocy z zewnątrz i bez dostarczania z zewnątrz mediów. Jedynie powietrze jest dostarczane z zewnątrz, przez urządzenia wentylujące i filtrujące. Na zewnątrz też są usuwane zużyte powietrze i spaliny z agregatu prądotwórczego. Rozważałem recycling zużytego powietrza, podobny do tego jak w okrętach podwodnych lub na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ale zagadnienie jest zbyt skomplikowane i kosztowne. Potrzeba do nich specjalistycznego, drogiego sprzętu zużywającego energię i potrzebującego przeszkolonej obsługi.
Z tych właśnie powodów powstał ten koncepcyjny projekt polskiego schronu cywilnego. Cel jest taki, aby ktoś, kto chce mieć własny schron przeciwatomowy mógł go kupić i zainstalować koło swojego domu tak, aby go użyć w razie zagrożenia. Wyobraźmy sobie gwałtowny wzrost napięcia w naszej części świata. Czołgi obcego państwa stoją na granicach. Naprzeciwko siebie żołnierze gotowi do walki. Następuje eskalacja napięcia, nikt nie chce ustąpić. Komuś puszczają nerwy, guzik zostaje wciśnięty – po akcji następuje reakcja. Wszystko wyrywa się spod kontroli. Nie ma czasu na zastanawianie się nad sposobem chronienia się. Ci, którzy przygotowali się wcześniej wygrywają. Natomiast osoby nieprzygotowane mają poważny problem i brak czasu na jego rozwiązanie.
Pomieszczenie schronu z zewnątrz ma gabaryty standardowego kontenera morskiego, może zostać zakopany pod 3 metrową warstwą ziemi, posiada główne wejście po schodach oraz wyjście awaryjne. Schron wygląda jak kontener ale nim nie jest. Zakopanie pod ziemią standardowego kontenera morskiego może zakończyć się katastrofą budowlaną i śmiercią osób się w nim znajdujących. Kształt kontenera pozwala na łatwy transport w dowolne miejsce na świecie.
Zasilany jest z sieci zewnętrznej a w razie odcięcia od niej poprzez agregat inwertorowy i zestaw akumulatorów. Agregat znajduje się w osobnym, szczelnym pomieszczeniu, z którego spaliny są usuwane na zewnątrz. Oświetlenie jest LED-owe ze względu na minimalny pobór mocy.
Wentylator jest napędzany silnikiem elektrycznym a w razie braku prądu można go napędzać ręcznie. Daje to niezależność, dzięki której jedyne absolutnie niezbędne urządzenie w schronie zawsze będzie działało. Filtry mają budowę modułową, dzięki czemu można zainstalować tylko tej klasy filtry, jakie w naszej sytuacji są właściwe. Woda jest dostarczana z zewnętrznej instalacji wodnej a w razie jej odcięcia ze specjalnego zbiornika dostarczanego razem ze schronem. Zbiornik wody mieści do tysiąca litrów i posiada wskaźnik napełnienia. Dzięki temu wiemy na bieżąco jaki zapas wody posiadamy. Podobnie jest ze ściekami – są odprowadzane do kanalizacji. Można je odprowadzać także po zniszczeniu struktury naziemnej. W razie niedoboru wody, w użyciu może być sucha ubikacja.
Skoro ma gabaryty kontenera to co robią te dwa wystające cosie ze schronu? Schron ma wejście główne, które prowadzi po schodach i ukryte jest za klapą podnoszoną hydraulicznie lub ręcznie. Podnośnik hydrauliczny musi podnieść ciężar 4 ton. Zgodne jest to z wymogami armii USA i ma na celu umożliwienie wydostania się ze schronu zawalonego gruzem lub gdy na klapie wejściowej został postawiony samochód. Część schodowa stanowi także śluzę wejściową, która izoluje pomieszczenia od zewnętrznego świata. Śluza jest niezbędna w wypadku skażenia i potrzeby dekontaminacji. Także ta droga jest przewidziana na doprowadzenie wszystkich instalacji z wyłączeniem wentylacji. Wyjście awaryjne stanowi pionowy szyb z drabinką. Zakończony jest ręcznie otwieraną klapą. Jest używane tylko w wypadku ewakuacji i może być ukryte pod cienką warstwą ziemi lub znajdować się w pomieszczeniu, np. w szopie na narzędzia. Od strony części mieszkalnej oddzielone jest hermetycznym włazem.
Obie części wejściowe schronu są transportowane razem w osobnym transporcie i mieszczą się w jednym małym kontenerze morskim (6-cio metrowy) wraz z całym oprzyrządowaniem niezbędnym do instalacji. Do transportu z fabryki na miejsce instalacji potrzebny jest przewóz dużego kontenera (część mieszkalna) oraz małego kontenera (wejście, wyjście ewakuacyjne i reszta).
Komunikację z zewnętrznym światem zapewniają niezbędne media. Doprowadzenie instalacji TV, radiowej, telefonu stacjonarnego daje możliwość użytkowania schronu na co dzień w różnych celach. Jeżeli instalacja znajduje się w domu, to nie jest skomplikowanym technicznie problemem pociągnięcie jej trochę dalej i pod ziemię. Z telefonem komórkowym także nie ma problemu. Odpowiedni wzmacniacz z anteną odbiorczo-nadawczą umieszczoną na zewnątrz sprawi, że 3 metry pod ziemią będziemy mieli sygnał operatora (jeżeli jeszcze będzie on istniał).
To, jaki telewizor czy radio sobie zainstalujemy na dole ma mniejsze znaczenie w wypadku użytkowania schronu w innych celach, natomiast w sytuacji zagrożenia może okazać się, że jest to ważna rzecz. Odbiorniki powinny być energooszczędne ze względu na ograniczoną ilość energii. Radio powinno mieć duży zasięg. Do tego najlepiej nadają się tzw. radia globalne. Odbierają one fale w szerokim zakresie i z dużej odległości. Jeżeli okoliczna infrastruktura będzie zniszczona to prawdopodobnie uda nam się odebrać komunikaty nawet zza granicy. Musimy jednak wcześniej pomyśleć o odpowiedniej antenie odbiorczej. CB radio to kolejna rzecz, która może się okazać bardzo przydatna – w wypadku zniszczenia infrastruktury naziemnej w naszej okolicy. Radio CB służy do komunikowania się bezpośrednio pomiędzy osobami bez potrzeby użytkowania przekaźników. To daje pełną niezależność. W dodatku jego obsługa jest prosta. Radio krótkofalowe co prawda ma nieporównywalnie większy zasięg ale jest znacznie rzadziej używane oraz wymaga gruntownego przeszkolenia obsługi. Tu też musimy pamiętać o antenie.
Powyższe rozwiązania komunikacyjne dają dużą kontrolę nad informacją którą otrzymujemy. Rozsądne jest doprowadzenie tych instalacji do naszego podziemnego lokum. Koszt nie jest wysoki w porównaniu do samego schronu. Odbiorniki nie muszą się znajdować na dole. Możemy je tam przenieść w razie nagłej potrzeby. To oznacza, że mogą być używane w naszym codziennym życiu. Telewizor czy radio w pokoju, laptop w pracy, CB w samochodzie a komórkę mamy ze sobą zawsze.
A co z wodą i ściekami? Wody nigdy dość. Ci, którzy mają doświadczenie w warunkach wojny wiedzą doskonale, że nie ma takiej ilości zgromadzonej wody, która była by za duża. Zawsze okazuje się, że o wodę jest trudno i musi być oszczędzana. Ile zgromadzić wody na 30 dni dla 4 osób? Do picia i przygotowania posiłków trzeba przewidzieć średnio 2 litry wody na dzień na osobę. 30 dni x 4 osoby x 2 litry daje nam 240 litrów. Aby zachować namiastkę higieny z mokrą toaletą i prostym myciem w misce możemy przyjąć 10 litrów na dzień na osobę. To daje 1200 litrów. Jeżeli zastosujemy toaletę suchą, prawdopodobnie 3-4 litry na osobę wystarczą. Zdaję sobie sprawę z tego, że można z tej wody zupełnie zrezygnować i używać wodę tylko do picia. Dzięki temu mamy tylko jeden zbiornik wody, który może być umieszczony w części mieszkalnej. Do mycia używa się wtedy chusteczek nawilżanych, takich jak dla dzieci lub zabieranych w podróż. Nie rezygnowałbym jednak z możliwości mycia, nawet ograniczonego, bowiem podnosi to znacznie komfort przebywania w trudnych, stresujących warunkach. Przyjmuję, że 5 litrów na dzień na osobę będzie wystarczającą minimalną ilością. W sumie daje nam to potrzebę zgromadzenia 840 litrów wody w zbiornikach. Jest to ilość, którą można przechować we wnętrzu pomieszczeń mieszkalnych. Nie ma potrzeby w tym wypadku umieszczać zbiornika na zewnątrz i podłączać go do instalacji. Jeżeli ograniczona przestrzeń zostanie dobrze rozplanowana, wtedy woda nie zajmie dużo miejsca.
50 lat użytkowania. Schron jest zbudowany ze stali. Stal koroduje. Zwłaszcza w naszym klimacie, z dużą ilością wody gruntowej, która prawdopodobnie czasowo będzie zalewać cały schron. Tutaj mamy możliwość po pierwsze osłony stali substancjami antykorozyjnymi, podobnymi do tych, które chronią rurociągi morskie. Po drugie używamy skutecznej ochrony katodowej. Właściwie zainstalowana bardzo dobrze chroni przed skutkami korozji przez długi czas.
Powyżej przedstawiłem ogólne założenia do schronu cywilnego dla czteroosobowej rodziny. Można go budować w jednym miejscu i transportować w dowolne miejsce na świecie. W miejscu przeznaczenia jest instalowany i wystarczy do tego dwójka ludzi plus koparka z operatorem. Projekt przez cały czas jest doskonalony i wymaga krytycznych uwag, za które będę wdzięczny.
Kto wytwarza takie schrony i za jakie pieniądze?